Brouwproces
Het brouwproces
Mout, water, hop en gist zijn de basisproducten voor het maken van bier, maar alleen het samenspel ervan geeft een geslaagd product.
Tijdens de verschillende fasen van het brouwproces worden alle ingrediënten geleidelijk omgezet tot bier. Afhankelijk van de stijl van het bier duurt het proces min of meer 3 weken. Vervolgens is er een rijpingsproces van enkele weken om het bier zijn uitzonderlijk karakter en boeket te bezorgen.
1. Malen en brouwen
De mout wordt gemalen en geplet en het verkregen moutmeel wordt in de brouwketel gestort en vermengd met lauw water. Dit mengen gebeurde vroeger manueel met de roerstok en duurde uren. Nog altijd is de roerstok het symbool van de brouwers. In moderne brouwerijen gebeurt het mengen nu machinaal maar nog altijd met veel zorg. Vroeger waren de brouwketels van koper maar tegenwoordig zijn ze meestal vervangen door exemplaren in roestvrij stalen. In de ketel brengt men geleidelijk de temperatuur naar 75°C. De opwarming bevordert de ontbinding van oplosbare bestanddelen uit het mout en de omzetting van het zetmeel in oplosbare suiker (maltose).
Er bestaan 2 manieren om bier te brouwen: de infusie-methode en de afkook-methode.
Bij de infusie-methode wordt er systematisch warm water toegevoegd aan het mengsel tot de gewenste temperatuur van 75°C is verkregen. De infusie-methode wordt voornamelijk gebruikt voor het brouwen van bieren van hoge gisting zoals bij ons in Quenast. De afkook-methode is gebruikelijker voor Pils bieren.
2. Filteren en koken
Het gesuikerde mengsel laten we rusten alvorens te filteren. De bodem van de tank fungeert als filter en houdt alle afval van het mout tegen: dit noemen we de draf en zullen we doorverkopen als veevoeder voor het vee. De verkregen vloeistof noemt men wort en wordt opgevangen in de kookketel. Vervolgens brengen we het wort aan de kook gedurende 50 tot 120 minuten.
Dit kookproces laat de brouwer toe om precies de dichtheid van het eerste wort te bepalen. Door het toevoegen van de gewenste hoeveelheid hop zal het bier zijn specifieke aroma krijgen. Het koken zal de vloeistof ook steriliseren en de resterende enzymen vernietigen.
3. Zuiveren, afkoelen en gisting
Na het koken onttrekken we de hopperesten door neerslag of door te centrifugeren waarna we het brouwsel gaan afkoelen. Het brouwsel loopt door koelleidingen of koelplaten waarna we het brouwsel laten verluchten.
De zuurstof is onmisbaar voor het vermenigvuldigen van de gist. Het brouwsel heeft een temperatuur van 22°C als het naar de gisttank gaat. Tijdens dit proces worden de suikers omgezet in alcohol en koolzuur of anders gezegd, het wort wordt bier.
Bij speciale bieren van hoge gisting is de ideale temperatuur voor de gisting tussen 22 en 25°C en duurt de gisting ongeveer 4 tot 6 dagen.
4. Lageren
Het lageren gebeurt in grote ketels gedurende 2 à 3 weken afhankelijk van het type bier. De temperatuur ligt rond de 0°C. Tijdens deze lageringsperiode rijpt het bier en krijgt het zijn smaak. De gist zakt en het bier wordt helderder.
5. Filtratie
Na de lagering komt de filtratie. Dit proces heeft als doel de restgisten en andere zwevende deeltjes te verwijderen uit het bier. Onze speciale bieren worden niet gefilterd maar enkel gecentrifugeerd. Zeer koud geschonken kunnen onze bieren een beetje troebel ogen.
6. Afvulling
Het bier bestemd voor vaten (verzadigd) is klaar om gedronken te worden. Het bier voor flessen niet. Het tijdperk dat het afvullen nog manueel gebeurde is volledig verdwenen. We spreken tegenwoordig over capaciteiten van een 1.000-tal flessen per uur. De flessen worden onder druk afgevuld en afgesloten door middel van een kroonkurk of een kurk.
Het is niet zomaar het vullen van een fles, want elke fles moet tijdens het afvullen een beetje overlopen om te vermijden dat het bier in contact komt met buitenlucht.
Vervolgens komt er een etiket op alvorens ze in bakken of kartons worden geplaatst voor opslag in een kelder van 24°C. De restgisten hergisten de exact gedoseerde suikers in de fles. Na 10 tot 20 dagen komt het schuim tevoorschijn en plakken de restgisten op de bodem van de fles, dit is de champagnisering van het bier.
Het afvullen van de vaten is eenvoudiger. De tijd van de houten vaten is al lang achter de rug. Ze werden vervangen door vaten in roestvrij staal. Deze vaten worden hermetisch afgesloten en de hygiëne is verzekerd.